[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ponieważ jednak jest ono mimo wszystkoinstynktem, przeto nie można go używać jako bezdusznego narzędzia,dającego wyniki obliczone według dokładnej miary.Męstwo nie jest więctylko przeciwwagą niebezpieczeństwa, aby neutralizować jego skutki,lecz jest wielkością zupełnie osobliwą.19.Zakres wpływu wywieranego przez niebezpieczeństwoBy jednak ocenić właściwie wpływ niebezpieczeństwa nauczestników wojny, nie należy ograniczać jego zakresu doniebezpieczeństwa fizycznego w danym momencie.Ogamia onouczestnika nie tylko dlatego, że zagraża jemu samemu, lecz także, żezagraża wszystkim oddanym jego pieczy; niebezpieczeństwo działa nietylko w danym momencie, gdy istnieje rzeczywiście, lecz i przezwyobrażanie go sobie we wszystkich innych momentach, mających zdaną chwilą jakiś związek; wreszcie nie tylko bezpośrednio samo przezsię, ale też i pośrednio przez odpowiedzialność, którą niebezpieczeństwoobciąża dziesięciokrotnie duszę działającego.Czyż możliwe jestdoradzanie albo postanawianie wielkiej bitwy bez odczuwania większegoczy mniejszego napięcia duszy lub niepokoju wobec niebezpieczeństwa iodpowiedzialności, nieodłącznych od tak wielkiej decyzji! Można rzec, żedziałanie na wojnie, jeśli jest działaniem prawdziwym, a nie samym tylkotrwaniem, nie wychodzi nigdy całkowicie ze sfery niebezpieczeństwa.20.Inne siły uczuciaUważając te siły uczucia, które podniecają nienawiść iniebezpieczeństwo, za właściwe wojnie samej, nie wykluczamy przecieżwszystkich innych sil duchowych towarzyszących człowiekowi na jegodrodze życia; zajmują one także tutaj sporo miejsca.Wprawdzie rzecmożna, iż niejedna małostkowa gra namiętności milknie podczassurowej służby życia, jednak dotyczy to tylko pracowników w niższychsferach, którzy porywani od jednego niebezpieczeństwa czy wysiłku dodrugiego w obliczu śmierci tracą z oczu inne sprawy życiowe, odwykają od fałszu i w ten sposób dochodzą do tej żołnierskiej prostoty charakteru,która jest zawsze najlepszą wyrazicielką stanu wojskowego.W wyższychsferach jest inaczej, gdyż im kto wyżej stoi, tym dalej musi się oglądaćdokoła siebie; wytwarzają się tutaj interesy różnostronne iskomplikowana gra namiętności dobrych i złych.Zawiść i szlachetność,pycha i skromność, gniew i rozrzewnienie, wszystko to może wystąpić wtym wielkim dramacie jako siły działające.21.Właściwości umysłuWłaściwości umysłu wywierają w działającym wielki wpływ na równi zcechami uczucia.Innych czynów można oczekiwać od głowy fantastycz-nej, przesadnej, niedojrzałej niż od umysłu chłodnego i silnego.22.Z rozmaitości indywidualności duchowych wypływa rozmaitość drógwiodących do celuTa wielka różnorodność indywidualności duchowych, która wzmagasię zwłaszcza na wyższych stanowiskach i której wpływ tam należy sobiedobrze uprzytamniać, wywołuje w znacznym stopniu tę rozmaitość drógwiodących do celu, o czym mówiliśmy w księdze pierwszej, jako też wwydarzeniach użycza grze, w której liczy się na prawdopodobieństwo iszczęście, tak nierównego udziału.23.Właściwość druga: żywa reakcjaDrugą właściwością działalności wojennej jest żywa reakcja iwzajemne oddziaływanie, które z niej wynika.Mówimy tu nie o trudnościobliczenia tej reakcji, gdyż leży ona we wspomnianej już wyżej trudności traktowania sił duchowych jako wielkości, lecz o tym, że to oddziaływaniewzajemne już z natury swojej sprzeciwia się wszelkiej planowości.Reak-cja nieprzyjaciela na jakiekolwiek nasze poczynanie jest dowodemnajbardziej indywidualnego działania; każda natomiast teoria musi siętrzymać klasyfikowania zjawisk i nie może nigdy ogamąć istotnieindywidualnego wypadku, który bywa wszędzie pozostawiany ocenie italentowi.Rzecz naturalna zatem, że w działaniu takim jak wojenne,którego plany oparte na warunkach ogólnych tak często są krzyżowaneprzez nieoczekiwane zdarzenia indywidualne - należy w ogólepozostawić wiele rzeczy talentowi, a ze wskazówek teoretycznychmożna mniej korzystać aniżeli w jakimkolwiek innym działaniu.24.Właściwość trzecia: niepewność wszelkich danychWielka wreszcie niepewność wszelkich danych na wojnie tworzyspecjalną trudność, gdyż każde działanie odbywa się jak gdyby w mroku,który przy tym nieraz, podobnie jak mgła albo poświata księżyca, nadajerzeczom rozmiary przesądne i dziwaczny wygląd.Wszystko, czego nie można zbadać dokładnie przy takim słabymoświetleniu, musi odgadnąć talent albo też trzeba to zostawić szczęściu.Trzeba tu zatem w braku mądrości obiektywnej zawierzyć talentowi albozgoła łasce przypadku.25.Nauka pozytywna jest niemożliwaWobec tej istoty rzeczy musimy sobie powiedzieć, że formalnąniemożliwością byłoby chcieć zaopatrzyć sztukę wojenną w pozytywnąstrukturę naukową niby w rusztowanie, które by mogło działającemu daćwszędzie zewnętrzne oparcie.W wypadkach gdy jest on zdany jedyniena własny talent, zawsze się znajdzie poza tą strukturą i nawet wsprzeczności z nią i przy największej nawet wszechstronności tej teoriiokaże się zawsze, że talent i geniusz działają poza regułami i że teoriastaje się przeciwieństwem rzeczywistości. 26 [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl milosnikstop.keep.pl
.Ponieważ jednak jest ono mimo wszystkoinstynktem, przeto nie można go używać jako bezdusznego narzędzia,dającego wyniki obliczone według dokładnej miary.Męstwo nie jest więctylko przeciwwagą niebezpieczeństwa, aby neutralizować jego skutki,lecz jest wielkością zupełnie osobliwą.19.Zakres wpływu wywieranego przez niebezpieczeństwoBy jednak ocenić właściwie wpływ niebezpieczeństwa nauczestników wojny, nie należy ograniczać jego zakresu doniebezpieczeństwa fizycznego w danym momencie.Ogamia onouczestnika nie tylko dlatego, że zagraża jemu samemu, lecz także, żezagraża wszystkim oddanym jego pieczy; niebezpieczeństwo działa nietylko w danym momencie, gdy istnieje rzeczywiście, lecz i przezwyobrażanie go sobie we wszystkich innych momentach, mających zdaną chwilą jakiś związek; wreszcie nie tylko bezpośrednio samo przezsię, ale też i pośrednio przez odpowiedzialność, którą niebezpieczeństwoobciąża dziesięciokrotnie duszę działającego.Czyż możliwe jestdoradzanie albo postanawianie wielkiej bitwy bez odczuwania większegoczy mniejszego napięcia duszy lub niepokoju wobec niebezpieczeństwa iodpowiedzialności, nieodłącznych od tak wielkiej decyzji! Można rzec, żedziałanie na wojnie, jeśli jest działaniem prawdziwym, a nie samym tylkotrwaniem, nie wychodzi nigdy całkowicie ze sfery niebezpieczeństwa.20.Inne siły uczuciaUważając te siły uczucia, które podniecają nienawiść iniebezpieczeństwo, za właściwe wojnie samej, nie wykluczamy przecieżwszystkich innych sil duchowych towarzyszących człowiekowi na jegodrodze życia; zajmują one także tutaj sporo miejsca.Wprawdzie rzecmożna, iż niejedna małostkowa gra namiętności milknie podczassurowej służby życia, jednak dotyczy to tylko pracowników w niższychsferach, którzy porywani od jednego niebezpieczeństwa czy wysiłku dodrugiego w obliczu śmierci tracą z oczu inne sprawy życiowe, odwykają od fałszu i w ten sposób dochodzą do tej żołnierskiej prostoty charakteru,która jest zawsze najlepszą wyrazicielką stanu wojskowego.W wyższychsferach jest inaczej, gdyż im kto wyżej stoi, tym dalej musi się oglądaćdokoła siebie; wytwarzają się tutaj interesy różnostronne iskomplikowana gra namiętności dobrych i złych.Zawiść i szlachetność,pycha i skromność, gniew i rozrzewnienie, wszystko to może wystąpić wtym wielkim dramacie jako siły działające.21.Właściwości umysłuWłaściwości umysłu wywierają w działającym wielki wpływ na równi zcechami uczucia.Innych czynów można oczekiwać od głowy fantastycz-nej, przesadnej, niedojrzałej niż od umysłu chłodnego i silnego.22.Z rozmaitości indywidualności duchowych wypływa rozmaitość drógwiodących do celuTa wielka różnorodność indywidualności duchowych, która wzmagasię zwłaszcza na wyższych stanowiskach i której wpływ tam należy sobiedobrze uprzytamniać, wywołuje w znacznym stopniu tę rozmaitość drógwiodących do celu, o czym mówiliśmy w księdze pierwszej, jako też wwydarzeniach użycza grze, w której liczy się na prawdopodobieństwo iszczęście, tak nierównego udziału.23.Właściwość druga: żywa reakcjaDrugą właściwością działalności wojennej jest żywa reakcja iwzajemne oddziaływanie, które z niej wynika.Mówimy tu nie o trudnościobliczenia tej reakcji, gdyż leży ona we wspomnianej już wyżej trudności traktowania sił duchowych jako wielkości, lecz o tym, że to oddziaływaniewzajemne już z natury swojej sprzeciwia się wszelkiej planowości.Reak-cja nieprzyjaciela na jakiekolwiek nasze poczynanie jest dowodemnajbardziej indywidualnego działania; każda natomiast teoria musi siętrzymać klasyfikowania zjawisk i nie może nigdy ogamąć istotnieindywidualnego wypadku, który bywa wszędzie pozostawiany ocenie italentowi.Rzecz naturalna zatem, że w działaniu takim jak wojenne,którego plany oparte na warunkach ogólnych tak często są krzyżowaneprzez nieoczekiwane zdarzenia indywidualne - należy w ogólepozostawić wiele rzeczy talentowi, a ze wskazówek teoretycznychmożna mniej korzystać aniżeli w jakimkolwiek innym działaniu.24.Właściwość trzecia: niepewność wszelkich danychWielka wreszcie niepewność wszelkich danych na wojnie tworzyspecjalną trudność, gdyż każde działanie odbywa się jak gdyby w mroku,który przy tym nieraz, podobnie jak mgła albo poświata księżyca, nadajerzeczom rozmiary przesądne i dziwaczny wygląd.Wszystko, czego nie można zbadać dokładnie przy takim słabymoświetleniu, musi odgadnąć talent albo też trzeba to zostawić szczęściu.Trzeba tu zatem w braku mądrości obiektywnej zawierzyć talentowi albozgoła łasce przypadku.25.Nauka pozytywna jest niemożliwaWobec tej istoty rzeczy musimy sobie powiedzieć, że formalnąniemożliwością byłoby chcieć zaopatrzyć sztukę wojenną w pozytywnąstrukturę naukową niby w rusztowanie, które by mogło działającemu daćwszędzie zewnętrzne oparcie.W wypadkach gdy jest on zdany jedyniena własny talent, zawsze się znajdzie poza tą strukturą i nawet wsprzeczności z nią i przy największej nawet wszechstronności tej teoriiokaże się zawsze, że talent i geniusz działają poza regułami i że teoriastaje się przeciwieństwem rzeczywistości. 26 [ Pobierz całość w formacie PDF ]