Carl von Clausewitz O wojnie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jeżeli ta przewaga,codziennie zmniejszająca się z korzyścią dla natarcia, doprowadza dopokoju, to cel jest osiągnięty.Istnieją natarcia strategiczne, któredoprowadzają bezpośrednio do pokoju, zdarzają się jednak rzadko,większość z nich prowadzi tylko do takiego punktu, w którym akuratstarcza sił dla utrzymania się w obronie i wyczekania pokoju.Poprzeciwnej stronie tego punktu leży nagła reakcja; gwałtowność tejreakcji jest zazwyczaj o wiele silniejsza, niż była siła uderzenia.Nazywamy to punktem kulminacyjnym natarcia.Ponieważ celemnatarcia jest opanowanie kraju nieprzyjacielskiego, wynika stąd, żeposuwanie się naprzód musi trwać dopóty, dopóki przewaga nie zostaniewyczerpana.To prowadzi do celu i może niejednokrotnie wyprowadzić ipoza ten cel.Jeżeli rozważymy, z ilu elementów składa się porównaniesil, to pojmiemy, jak trudno w niektórych wypadkach wypośrodkować, poktórej stronie jest przewaga.Często wisi wszystko na jedwabnej niciwyobrazni.Wszystko zależy od tego, aby wyczuć punkt szczytowy za pomocąsubtelnej oceny.Tu natrafiamy na pozorną sprzeczność.Obrona jestsilniejsza od natarcia, należałoby więc przyjąć, że natarcie nie możenigdy prowadzić za daleko, gdyż dopóki słabsza forma jestwystarczająco silna, opowiadamy się tym bardziej za silniejszą.ROZDZIAA SZ�STYZniszczenie nieprzyjacielskich sił zbrojnychZniszczenie nieprzyjacielskich sil zbrojnych jest środkiem do celu.Coprzez to rozumiemy? Cenę, którą za niego płacimy.Oto różne punktyzapatrywania, które są przy tym możliwe:1.zniszczyć tylko tyle, ile wymaga przedmiot natarcia;2.lub tyle, ile w ogóle jest możliwe;3.oszczędzanie własnych sil jest przy tym zasadniczym punktemwidzenia;4.to ostatnie może posunąć się tak daleko, że natarcie podejmie coścelem zniszczenia nieprzyjacielskich sił zbrojnych jedynie przy dogodnejokazji.Jedynym środkiem prowadzącym do zniszczenia nieprzyjacielskichsił zbrojnych jest walka, oczywiście w podwójny sposób: po pierwszebezpośrednio, po drugie pośrednio za pomocą kombinacji walk.Chociażbitwa jest zasadniczym środkiem, to jednak nie jedynym.Zajęcie twier-dzy, pewnej części kraju jest w rzeczy samej już pewnym zniszczeniemnieprzyjacielskich sił zbrojnych, może ono jednak również prowadzić dowiększego zniszczenia, a więc stać się również pośrednim.Zajęcie nie bronionego pasma terenu może więc poza wartością,którą posiada jako bezpośrednie osiągnięcie celu, mieć również'znaczenie jako zniszczenie nieprzyjacielskich sił zbrojnych.Wymanewrowanie nieprzyjaciela z obsadzonego przezeń obszaru niejest również czymś innym i może być traktowane z tego samego punktuwidzenia, a nie jako właściwy sukces zbrojny.Te środki najczęściej sięprzecenia rzadko tylko posiadają one wartość bitwy.Przy tym należyponadto zawsze się obawiać, że przeoczy się niekorzystne położenie, doktórego doprowadzają; są one zwodnicze z powodu niskiej ceny, jakąkosztują.Zawsze należy je uważać za niższe wkłady, które prowadzą doniskiego tylko zysku i są odpowiednie w bardziej ograniczonychokolicznościach i przy słabszych motywach.W tych wypadkach są oneoczywiście lepsze niż bezcelowe bitwy.Zwycięstwa, których sukcesy sąniewyczerpane.ROZDZIAA SI�DMYBitwa zaczepnaTo, co powiedzieliśmy o bitwie w obronie, rzuca już jaskrawe światłona bitwę w natarciu.W poprzednim wypadku mieliśmy na uwadze taką bitwę, w którejobrona była jak najsilniej zaakcentowana, aby jej istotę uwypuklić.Nie-liczne bitwy są jednak tego rodzaju, większość z nich to walkispotkaniowe, gdzie charakter obrony bardzo zanika.Tak się sprawajednak nie przedstawia w bitwie zaczepnej; zachowuje ona swójcharakter pod każdym względem i może go zachować tym śmielej, immniej obrońca znajduje się w warunkach właściwych jego charakterowi.Dlatego też w niepełnej bitwie obronnej i w prawdziwych bitwachspotkaniowych pozostaje zawsze coś z różnicy w charakterze bitwy, i topo obu stronach.Główną cechą charakterystyczną bitwy zaczepnej jestokrążenie lub obejście, a więc zarazem wydanie bitwy.Walka na liniach okrążających kryje sama w sobie oczywiście dużekorzyści; ta sprawa jest przedmiotem taktyki.Z tych korzyści natarcie niemoże zrezygnować; obrona ma wprawdzie środek przeciwko temu, lecznie może stosować go z uwagi na to, że jest on zbyt ściśle związany zpozostałymi warunkami obrony.Aby otaczającego nieprzyjaciela równieżskutecznie otoczyć, trzeba znajdować się na dobrze wybranej i dobrzeurządzonej pozycji.Sprawą o wiele ważniejszą jest to, że nie wszystkiekorzyści, jakie daje obrona, znajdą rzeczywiście zastosowanie.Obronaprzeważnie jest marną ostatecznością, a obrońca znajduje się powiększej części w bardzo ciężkiej i groznej sytuacji, gdzie oczekując nanajgorsze, spotyka natarcie w połowie drogi.Skutek jest ten, że bitwy naliniach otaczających lub zgolą frontach odwróconych, które powinny byćnastępstwem dogodnych warunków linii komunikacyjnych, są zwyklewynikiem przewagi moralnej i fizycznej.Marengo, Austerlitz, Jena.Wpierwszej bitwie baza nacierającego jest z uwagi na bliskość granicybardzo duża, chociaż nie lepsza od bazy obrońcy, i dlatego może onpójść na pewne ryzyko.Uderzenie z boku, tj.bitwa z odwróconymfrontem, jest zresztą skuteczniejsze od okrążenia.Błędne pojęcie, że ztym musi być związany okrążający ruch strategiczny zapoczątkowany jużw kraju, jak pod Pragą.Wypadek taki ma rzadko coś z tym wspólnego ijest bardzo wątpliwą sprawą, o czym pomówimy bliżej w natarciu na teatrwojenny.Podobnie jak w bitwie obronnej wódz powinien odwlekaćrozstrzygnięcie jak najdłużej, aby zyskać na czasie, gdyż nierozstrzygnięta bitwa obronna zwykle po zachodzie słońca staje sięwygrana, tak w bitwie zaczepnej powinien przyspieszać rozstrzygnięcie.Z drugiej jednak strony ze zbytnim pośpiechem związane jest dużeniebezpieczeństwo, gdyż prowadzi on do trwonienia sil.Jedną zcharakterystycznych cech bitwy zaczepnej jest w większości wypadkówbrak wiadomości o położeniu nieprzyjaciela.Bitwa taka jest prawdziwymwkroczeniem po omacku w nieznane warunki.Austerlitz, Wagram,Hohenlinden, Jena, Katzbach.Im bardziej działa się po omacku, tymwięcej należy łączyć siły, stosować raczej obejście niż okrążenie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Pokrewne