[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.oraz akt konfederacji Spytka z Melsztyna z 1439 r.Zwolennikiem husytyzmu lub wyclifizmu na Uniwersytecie Krakowskim był mistrz Jan Jelitko, a nieco później mistrz Andrzej Gałka z Dobczyna.Został on w 1449 r.oskarżony o herezję z powodu obrony nauki Wiclifa.Zamknięto go na rekolekcje w klasztorze mogilskim, a tymczasem rewizja w jego mieszkaniu ujawniła istotnie pisma oksfordzkiego profesora.Andrzej zbiegł na Śląsk, a potem do Czech.Pozostał po nim napisany w języku polskim wiersz (może pieśń) propagujący naukę Wyclifa.Ważna rola przypadła Polsce w życiu politycznym husyckich Czech, bowiem husyci, opierając się solidarnie Zygmuntowi Luksemburczykowi jako pretendentowi do korony czeskiej, postanowili oddać ją Jagiełłę.Wstępne pertraktacje z królem polskim wypadły korzystnie, natomiast opi­nia zjazdu dostojników i szlachty w Łęczycy, a potem w Niepołomicach (1420), ze względów doktrynalno-kościelnych uniemożliwiła takie rozwią­zanie.Nie przez przypadek jednak oficjalna delegacja czeska w tej spra­wie spotkała się z Jagiełłą na Litwie, a nie w Krakowie.Jagiełło bowiem, kiedy zmuszony był udzielić odpowiedzi odmownej, wskazał, jako ewen­tualnego kandydata na swoje miejsce, Witolda.Pertraktacje przebiegały pomyślnie, a na kolejnym zjeździe dostojników w tej sprawie, odbytym w Lublinie w 1421 r., myśl pozyskania dla Witolda korony czeskiej spot­kała się z aprobatą.Powstały jednak obiekcje co do praw Zygmunta Luksemburczyka, z którym postanowiono pertraktować.Był to manewr prze­ciwników unii z Czechami, wśród których wybijał się Zbigniew Oleśnicki.On sam znalazł się w delegacji do Zygmunta, co przesądzało wynik roz­mów.Poświęcając jednak sprawę korony czeskiej, chciał wymóc na Zygmuncie zwrot Polsce Śląska.Tymczasem Witold postanowił ubiec prze­ciwników i wysłał do Czech w swoim imieniu w 1422 r.zbrojną wyprawę z Zygmuntem Korybutowiczem na czele.Akcja odniosła tylko połowiczny sukces.Tymczasem nastąpił wyraźny zwrot w polityce Jagiełły.Spotkał się on bowiem z Luksemburczykiem w Kieżmarku (1423 r.), gdzie odnowił traktat lubowelski z 1412 r., po czym odwołał Korybutowicza z Czech.Na­stępnym krokiem Jagiełły i antyhusyckiego stronnictwa w Polsce był edykt ogłoszony w Wieluniu w 1424 r., ustanawiający surowe sankcje na wyznawców i zwolenników husytyzmu, oraz rodzaj blokady gospodarczej Czech w zakresie artykułów potrzebnych do prowadzenia wojny.Wobec niepowodzeń z Jagiełłą i z Witoldem, husyci powołali na tron czeski samego Korybutowicza, który okazał się gorącym zwolennikiem husytyzmu, i który aż do roku 1431 walczył o swoją już teraz sprawę.W 1434 r.rozbity został pod Lipanami obóz radykałów husyckich zwa­nych taborytami, a sobór bazylejski zaaprobował w 1436 r.w tzw.kompaktatach praskich umiarkowany (utrakwistyczny) nurt husytyzmu.Nurt natomiast radykalny przyjął postać narodowego stronnictwa politycznego, z którym splatać się zaczęły zabiegi Kazimierza Jagiellończyka do opano­wania tronu czeskiego.lSprawa następstwa tronu w Polsce po Władysławie JagiełłęlPozycja Władysława Jagiełły na tronie polskim nigdy nie była dość mocna, a już zwłaszcza w pierwszych latach jego panowania w Polsce.Był on nie tylko władcą z wyboru, ale w gruncie rzeczy jedynie współkrólem przy Jadwidze, „przyrodzonej pani Królestwa”.Prawa dziedziczne miał na Litwie, toteż musiał strzec możliwie ścisłego związku dwu państw.Śmierć Jadwigi w 1399 r.wzmocniła pozycję Jagiełły w tym sensie, że stał się for­malnie jedynym władcą Polski.Mógł sobie wówczas pozwolić na pewne rozluźnienie unii przez dopuszczenie Witolda do praw wielkoksiążęcych.Wpływ na rządy państwem tych czynników społecznych, które dokonały elekcji Jagiełły, był od początku znaczny, ale nie zinstytucjonalizowany, a więc stosownie do okoliczności dawał się pomijać.Fakt, że z dwu kolej­nych małżeństw (Anna cyllejska i Elżbieta Granowska) nie doczekał się Jagiełło męskiego potomstwa, czynił obojętną sprawę dziedziczności tronu w Polsce.Córka zaś Jagiełły - z małżeństwa z Anną cyllejską - Jadwiga, po matce prawnuczka Kazimierza Wielkiego, choć zaręczona już z Fryde­rykiem Hohenzollernem, jako aprobowana przez panów polskich następ­czyni tronu, stwarzała im widoki nowych przetargów politycznych z jej przyszłym mężem.W ten sposób starzejący się król schodził na drugi plan.Sytuacja się odmieniła, gdy w 1422 r.wszedł Jagiełło w nowy związek małżeński ze spowinowaconą z Witoldem Zofią (Sońką), księżniczką holszańską.Z tego związku urodził się w 1424 r.Władysław, nazwany przez późniejszą historiografię Warneńczykiem, a w trzy lata później Kazimierz Jagiellończyk.Zaledwie w pół roku po tym czwartym małżeństwie Jagiełły szlachta zebrana pod Czerwińskiem na wyprawę przeciw Zakonowi wystąpiła z żą­daniem rozszerzenia jej przywilejów stanowych, a ściślej gwarancji niety­kalności dóbr bez wyroku sądowego (1422); sad zaś rozumiano jako instytucję odrębną w stosunku do wykonawczej (starościńskiej) władzy królew­skiej [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • milosnikstop.keep.pl