[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wystawne, okazałe życie bogatszej szlachtyw tamtych stronach, przepych i wytwór azjatycki panów osłaniały przed rządem te przygoto-wania do insurekcji.Byli ludzie, były pieniądze, broń i konie.W Wilnie emisariusze Komi-tetu Centralnego szczególną baczność zwracali na arsenał; stąd pilnie uważali korpus litewski,duch publiczny w Kurlandii i Prusiech tudzież poruszenia związków tajnych miedzy samymiMoskalami, o których już wtenczas głucha wieść przebąkiwała, jakoby coś wielkiego knuły.Zdawało się, że odżył duch staropolskich konfederacyj.Towarzystwa patriotyczne tajne,rozgałęziające się po całej Polszcze z Królestwa, były w rzeczy samej konfederacją narodu,który w braku potęgi politycznej zewnętrznej, prywatnie wymierzał usiłowania przeciwkoswoim nieprzyjaciołom.Godne jest zapewne uważania w tej mierze, że poza obrębem wiel-kiego związku patriotycznego i bez jego wiedzy powstawały same przez się inne mniej więcejrozległe związki, tym samym duchem ożywione, dążące do tego samego celu.Wiele takichzwiązków rząd poodkrywał; ale o bardzo wielu nigdy się nie mógł dowiedzieć.Po wielokroćtrafiało się, że z jednego punktu (najczęściej z stolicy) wychodząc, dwa zawiązane pod przy-sięgą towarzystwa spotykały się potem i łączyły z sobą w wielkiej od zródła swego odległo-ści.Komitet Centralny w Warszawie miał lepszą policją niżeli Moskale: nieraz, bywało, wy-tropiwszy ślad oddzielnego jakiego związku, trafiał do niego i w swoje go zręcznie wplątywałkoło.Ci sami ludzie znajdowali się niekiedy w kilku związkach i zachowywali tajemnicę.Skądże tedy urosło mniemanie, że Polakowi tak trudno dotrzymać sekretu? Porównywającliczbę odkrytych związków z nie odkrytymi śmiało uważać można tę opinią za bezzasadną.Do odrębnych, całkiem za sferą wielkiego Towarzystwa Patriotycznego rozwinionychdążności należą (prócz pomniejszych odkrytych i nie odkrytych związków, o których dlaważnych przyczyn dzisiaj jeszcze milczeć wypada): l.związek Templariuszów, a 2.związkimłodzieży szkolnej warszawskiej i wileńskiej.Majewski, kapitan pierwszego pułku ułanów,przyjęty do loży Templariuszów w Szkocji (gdzie się jako jeniec wór jenny znajdował)159,powziął był myśl założenia pod nazwaniem i w kształcie tej loży politycznego, patriotycznegozwiązku w Polszcze.Roku 1819 porozumiał się on w tej mierze z pułkownikiem Aagowskimi urzędnikiem komisji ubiorczej Zabłockim.Aagowski, upatrując w tym przedsięwzięciu dal-sze, zbawienne dla kraju widoki, postanowił je wesprzeć i w istocie przywiódł je do skutkuwe dwa lata pózniej na Wołyniu, gdzie Majewski ciągle bawił jako oficer od remonty 31.W r.1820-postanowione zostały zasady związku.W pierwszym stopniu cele dobroczynności za-słaniały dążność polityczną; nowo przyjęci członkowie zobowiązywali się pod przysięgą byćposłusznymi statutom Towarzystwa i dotrzymywać sekretu; dalej wtajemniczeni przyrzekalinie żałować krwi i majątku dla ojczyzny; a dalej jeszcze: stawić czoło trzem wrogom.Pręd-kie powodzenie uwieńczyło starania założycieli.Liczba członków w pierwszym półroczunadzwyczajnie się pomnożyła.Przyjmowano i kobiety; obrzędy były poważne i zajmujące,składki znakomite.Każdy nowy członek składał sto zł polskich.Celem przypuszczenia kobietdo tajemnicy było, ażeby w duchu narodowości polskiej tym silniej działać na cały składspołeczeństwa.Na posiedzeniu Templariuszów w Kijowie r.1821 obrano dygnitarzy loży:158Liczbę tę nazwał Askenazy (Aukasiński, t.II, s.96 97) wyssaną z palca , twierdząc, że cyfrę paruset lubkilkuset członków należy uznać za bezwzględne maksimum .Do śledztwa pociągnięto 128 osób.H.Dylągowa,Towarzystwo Patriotyczne., s.332 335, zestawiając wszelkie dostępne dziś zródła, doliczyła się 239 nazwisk.159Majewski dostał się do niewoli angielskiej w Hiszpanii w 1811 r., powrócił z niej w 1814 r.Jego międzyna-rodową karierę masońską odtwarza L.Hass, Sekta farmazonii warszawskiej.Warszawa 1980, s.435 437.92 Majewski został wielkorządcą; Stanisław Karwicki zastępcą wielkorządcy, obrano takżewielkiego mówcę, jałmużnika, sędziego, dozorców itd.Tegoż roku na posiedzeniu w Berdy-czewie przyjęto Piotra Moszyńskiego, Ludwika Sobańskiego i mnóstwo innych osób.Przez przyjęcie członków należących także do wielkiego Towarzystwa Patriotycznego ze-tknęły się z sobą w Berdyczowie obadwa związki utworzone w stolicy.Karwicki proponowałwcielenie Templariuszów do Towarzystwa Patriotycznego.Byli za tym Moszyński i Pułaski,synowiec sławnego z konfederacji barskiej Kazmierza Pułaskiego; a przeciwko temu Tysz-kowski i Majewski.Majewskiemu szło o to, żeby pozostać na czele związku, który byłyjego słowa nadto się rozszerzył na Białej Rusi i w Małorosji, aby potrzebował łączyć się zktórymkolwiek innym związkiem .Komisja śledcza zaprzeczała potem temu wielkiemu roz-gałęzieniu Templariuszów, twierdząc, że to Majewski mówił tylko dla zaimponowania człon-kom Towarzystwa Patriotycznego i że się członkowie tajnych związków w Polszcze nawza-jem częstokroć oszukiwali.Lecz któż nie wie, dlaczego to pisała komisja śledcza w swymzdaniu sprawy? Chodziło jej o wykazanie zbrodni, a zarazem o pochlebienie tym obrażonemucarowi i carewiczowi, że zbrodnia przez nią odkryta nie mogła się rozszerzyć między wier-nymi ich poddanymi [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl milosnikstop.keep.pl
.Wystawne, okazałe życie bogatszej szlachtyw tamtych stronach, przepych i wytwór azjatycki panów osłaniały przed rządem te przygoto-wania do insurekcji.Byli ludzie, były pieniądze, broń i konie.W Wilnie emisariusze Komi-tetu Centralnego szczególną baczność zwracali na arsenał; stąd pilnie uważali korpus litewski,duch publiczny w Kurlandii i Prusiech tudzież poruszenia związków tajnych miedzy samymiMoskalami, o których już wtenczas głucha wieść przebąkiwała, jakoby coś wielkiego knuły.Zdawało się, że odżył duch staropolskich konfederacyj.Towarzystwa patriotyczne tajne,rozgałęziające się po całej Polszcze z Królestwa, były w rzeczy samej konfederacją narodu,który w braku potęgi politycznej zewnętrznej, prywatnie wymierzał usiłowania przeciwkoswoim nieprzyjaciołom.Godne jest zapewne uważania w tej mierze, że poza obrębem wiel-kiego związku patriotycznego i bez jego wiedzy powstawały same przez się inne mniej więcejrozległe związki, tym samym duchem ożywione, dążące do tego samego celu.Wiele takichzwiązków rząd poodkrywał; ale o bardzo wielu nigdy się nie mógł dowiedzieć.Po wielokroćtrafiało się, że z jednego punktu (najczęściej z stolicy) wychodząc, dwa zawiązane pod przy-sięgą towarzystwa spotykały się potem i łączyły z sobą w wielkiej od zródła swego odległo-ści.Komitet Centralny w Warszawie miał lepszą policją niżeli Moskale: nieraz, bywało, wy-tropiwszy ślad oddzielnego jakiego związku, trafiał do niego i w swoje go zręcznie wplątywałkoło.Ci sami ludzie znajdowali się niekiedy w kilku związkach i zachowywali tajemnicę.Skądże tedy urosło mniemanie, że Polakowi tak trudno dotrzymać sekretu? Porównywającliczbę odkrytych związków z nie odkrytymi śmiało uważać można tę opinią za bezzasadną.Do odrębnych, całkiem za sferą wielkiego Towarzystwa Patriotycznego rozwinionychdążności należą (prócz pomniejszych odkrytych i nie odkrytych związków, o których dlaważnych przyczyn dzisiaj jeszcze milczeć wypada): l.związek Templariuszów, a 2.związkimłodzieży szkolnej warszawskiej i wileńskiej.Majewski, kapitan pierwszego pułku ułanów,przyjęty do loży Templariuszów w Szkocji (gdzie się jako jeniec wór jenny znajdował)159,powziął był myśl założenia pod nazwaniem i w kształcie tej loży politycznego, patriotycznegozwiązku w Polszcze.Roku 1819 porozumiał się on w tej mierze z pułkownikiem Aagowskimi urzędnikiem komisji ubiorczej Zabłockim.Aagowski, upatrując w tym przedsięwzięciu dal-sze, zbawienne dla kraju widoki, postanowił je wesprzeć i w istocie przywiódł je do skutkuwe dwa lata pózniej na Wołyniu, gdzie Majewski ciągle bawił jako oficer od remonty 31.W r.1820-postanowione zostały zasady związku.W pierwszym stopniu cele dobroczynności za-słaniały dążność polityczną; nowo przyjęci członkowie zobowiązywali się pod przysięgą byćposłusznymi statutom Towarzystwa i dotrzymywać sekretu; dalej wtajemniczeni przyrzekalinie żałować krwi i majątku dla ojczyzny; a dalej jeszcze: stawić czoło trzem wrogom.Pręd-kie powodzenie uwieńczyło starania założycieli.Liczba członków w pierwszym półroczunadzwyczajnie się pomnożyła.Przyjmowano i kobiety; obrzędy były poważne i zajmujące,składki znakomite.Każdy nowy członek składał sto zł polskich.Celem przypuszczenia kobietdo tajemnicy było, ażeby w duchu narodowości polskiej tym silniej działać na cały składspołeczeństwa.Na posiedzeniu Templariuszów w Kijowie r.1821 obrano dygnitarzy loży:158Liczbę tę nazwał Askenazy (Aukasiński, t.II, s.96 97) wyssaną z palca , twierdząc, że cyfrę paruset lubkilkuset członków należy uznać za bezwzględne maksimum .Do śledztwa pociągnięto 128 osób.H.Dylągowa,Towarzystwo Patriotyczne., s.332 335, zestawiając wszelkie dostępne dziś zródła, doliczyła się 239 nazwisk.159Majewski dostał się do niewoli angielskiej w Hiszpanii w 1811 r., powrócił z niej w 1814 r.Jego międzyna-rodową karierę masońską odtwarza L.Hass, Sekta farmazonii warszawskiej.Warszawa 1980, s.435 437.92 Majewski został wielkorządcą; Stanisław Karwicki zastępcą wielkorządcy, obrano takżewielkiego mówcę, jałmużnika, sędziego, dozorców itd.Tegoż roku na posiedzeniu w Berdy-czewie przyjęto Piotra Moszyńskiego, Ludwika Sobańskiego i mnóstwo innych osób.Przez przyjęcie członków należących także do wielkiego Towarzystwa Patriotycznego ze-tknęły się z sobą w Berdyczowie obadwa związki utworzone w stolicy.Karwicki proponowałwcielenie Templariuszów do Towarzystwa Patriotycznego.Byli za tym Moszyński i Pułaski,synowiec sławnego z konfederacji barskiej Kazmierza Pułaskiego; a przeciwko temu Tysz-kowski i Majewski.Majewskiemu szło o to, żeby pozostać na czele związku, który byłyjego słowa nadto się rozszerzył na Białej Rusi i w Małorosji, aby potrzebował łączyć się zktórymkolwiek innym związkiem .Komisja śledcza zaprzeczała potem temu wielkiemu roz-gałęzieniu Templariuszów, twierdząc, że to Majewski mówił tylko dla zaimponowania człon-kom Towarzystwa Patriotycznego i że się członkowie tajnych związków w Polszcze nawza-jem częstokroć oszukiwali.Lecz któż nie wie, dlaczego to pisała komisja śledcza w swymzdaniu sprawy? Chodziło jej o wykazanie zbrodni, a zarazem o pochlebienie tym obrażonemucarowi i carewiczowi, że zbrodnia przez nią odkryta nie mogła się rozszerzyć między wier-nymi ich poddanymi [ Pobierz całość w formacie PDF ]