[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ciekawato konstrukcja psychiczna: umiarkowaniu potrzebny jest wstyd, zaś wstyd jestuczuciem odrazy wobec pohańbienia, żywotności temu uczuciu dodaje groza lękuprzed złem, w tym wypadku, przed złem poniżenia i upodlenia przez ulegnięcieniskim popędom.198 (29) Ad 3.Jest tu zaznaczony stosunek wstydu do czesności (honestas).św.Tomaszomawia najpierw wstyd, który w stosunku do czesności spełnia funkcję wstępną ipomocniczą.O.Woroniecki (m.cyt.) omawia najpierw czesność.(30) Q.144, 2, odpowiedz.Zatem wstyd dotyczy głównie nagany, hańby; bojąc siętego, człowiek boi się popełnienia nagannego czynu.(31) Tamże.Srom, tak tłumaczę łac.erubescentia.Tak kilka razy Wujek.Jeszcze dziśmówi się o czymś sromotnym i o zasromaniu się .(32) Tamże, ad 1.Drwiny, szyderstwo jest bronią ludzi małych, skuteczną w stosunkudo ludzi małych duchem.Człowiek duchem mocny lekceważy to, tym się nieprzejmuje, nie bierze tego do serca; nie ma to wpływu na jego postępowanie, choćodczuwa to bardzo jako krzywdę l niesprawiedliwość.(33) Ad 3.Tutaj rolę umacniającą spełnia odwaga cywilna, wielkoduszność.(34) Q.144, 4, odpowiedz. U ludzi cnotliwych wstyd jest warunkowy: .verecundiaest ex suppositione studiosi ; ang. shame is in the virtuous hypothetically ; franc.tłumacz opuszcza, ale w objaśnieniu podaje, że ludzie cnotliwi wstydziliby się gdybydo tego była sposobność.(35) Tamże, ad 1.Nie znaczy to, by najlepsi byli bezwstydni w znaczeniunieobecności uczucia wstydu.Silą miłości w nich powoduje, że nie tyle unikają złychuczynków z obawy przed pohańbieniem, co raczej czynią dobrze z miłości dobra.Jednakże wstyd w nich jest zawsze w pogotowiu na wypadek pokusy.(36) Tamże, ad 4.podane tu jest miejsce i funkcja wstydu w życiu moralnym.Bojażńprzed pohańbieniem nie jest istotnym składnikiem cnoty umiarkowania w stanieutrwalonym, choć nawet wtedy jest obecna na wypadek potrzeby.Jednakże bo jazń ta,a więc wstyd jest konieczny dla nabycia umiarkowania, bo daje odrazę do tego, coponiża i hańbi.Uczucie to wspiera wolę w jej walce z nieumiarkowaniem.Jest onocechą bardzo i wyłącznie ludzką i wyrazem szlachetności ducha ludzkiego.Jestwrodzone, ale może być wychowaniem rozwinięte i wyczulone, lub złymwychowaniem spaczone czy nawet zniszczone.Otoczenie, grono przyjaciół ma na towpływ decydujący.(37) Q.145.Czesność, honestas; franc.l'honn�t�.ang.honesty.O.Woroniecki (m.cyt.) poczucie godności .Byłby to honor subiektywny, poczucie honoru,honorowość.Wujek l Dąbrowski w tłumaczeniu Pisma św.: cześć, uczciwość,znakomitość, chwalebność, szlachetność, szanowność, przyzwoitość, przystojność,godność.Słownik staropolski (PAN, Warszawa 1955), 373; czesność, czestność.Można też: cność, zacność.Tutaj wróciłem do słowa, które wraz ze swym znaczeniemprawie znikło z potocznej mowy polskiej.Co do tego powrotu zdania polonistów sąpodzielone, choć większość przechyla się do jego powrotu do polskiej mowy,wzbogacając zarówno myśl jak język.(38) Tamże, arg.2. Honestas dicitur quasi honoris status ; stan czci, a więcczcigodność; stan domagający się, godny czci; a to znaczy czesność.(39) Dąbrowski: uczciwie"; Wujek, z godnością .(40) Tamże, ad 1-2.Czegoś możemy chcieć, bo nam pożyteczne lub przyjemne, awięc nie dla samej rzeczy, lecz dla pożytku lub przyjemności.Są jednak rzeczychciane dla nich samych; tymi są rzeczy czesne.Określenia tego nie odnosimy doBoga i szczęścia w niebie, lecz tylko do cnót, którymi żyjemy na co dzień w tymżyciu.Więcej o tym w artykule następnym.199 (41) Ad 3. Wybór wewnętrzny , Interior electio; cnota polega na decyzji własnej.dokonującej się wewnątrz woli, w odróżnieniu od instynktownych odruchów.(42) Q.145, 2.Wulgata: Quae inhonesta sunt nostra, abundatiorem honestatemhabent: honesta autem nostra nullius egent .Inhonesta: Wujek, mniej szanowne ,Dąbrowski, mniej szlachetne ; honestatem habent: Wujek, otaczamy szacunkiem ;Dąbrowski. otaczamy czcią ; honesta autem: Wujek, które są przyzwoite ,Dąbrowski, które są przystojne .Zastosowałem tu wyraz czesne celem utrzymaniajednolitości.(43) Ad 2. Godne czci , honorificum; chlubne , gloriosum; czesne , honestum; piękne , decorum.(44) Q.145, 4, ad 3.Wulgata: inhonesta nostra maiorem habent honestatem .Wujek: a członki ciała, które uważamy za mniej szanowne, większym otaczamyszacunkiem ; Dąbrowski: I tym, które w nas są wstydliwe, większą troskę oprzyzwoitość okazujemy .Podany przeze mnie przekład bardziej odpowiada tekstowi.(45) Q.146.1.Abstinentia, tłumaczę tu przez wstrzemięzliwość , choć Wujek iDąbrowski tłumaczą niekiedy przez powściągliwość .Idę tu za Woroniecklm.Wtłumaczeniu Katechizmu dla dorosłych kardynała Gasparriego J.Korzonkiewiczpodał wstrzemięzliwość w miejsce umiarkowania.Zatem terminologia polska nie jesttu ustalona.Patrz niżej, powściągliwość -continentia .(46) Q.146, 1.Tak Wujek; Dąbrowski: królestwo Boże nie polega na słowach, ale naczynie"; łać.in virtute.(47) Ad 1-2.Chodzi o różnicę w pobudkach.Odmówienie sobie z pobudek wiary jestwyrazem cnoty wstrzemięzliwości; odmówienie sobie czegoś przez wzgląd na zdrowiemoże być połączone z pobudką poprzednią.(48) Ad 3 [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl milosnikstop.keep.pl
.Ciekawato konstrukcja psychiczna: umiarkowaniu potrzebny jest wstyd, zaś wstyd jestuczuciem odrazy wobec pohańbienia, żywotności temu uczuciu dodaje groza lękuprzed złem, w tym wypadku, przed złem poniżenia i upodlenia przez ulegnięcieniskim popędom.198 (29) Ad 3.Jest tu zaznaczony stosunek wstydu do czesności (honestas).św.Tomaszomawia najpierw wstyd, który w stosunku do czesności spełnia funkcję wstępną ipomocniczą.O.Woroniecki (m.cyt.) omawia najpierw czesność.(30) Q.144, 2, odpowiedz.Zatem wstyd dotyczy głównie nagany, hańby; bojąc siętego, człowiek boi się popełnienia nagannego czynu.(31) Tamże.Srom, tak tłumaczę łac.erubescentia.Tak kilka razy Wujek.Jeszcze dziśmówi się o czymś sromotnym i o zasromaniu się .(32) Tamże, ad 1.Drwiny, szyderstwo jest bronią ludzi małych, skuteczną w stosunkudo ludzi małych duchem.Człowiek duchem mocny lekceważy to, tym się nieprzejmuje, nie bierze tego do serca; nie ma to wpływu na jego postępowanie, choćodczuwa to bardzo jako krzywdę l niesprawiedliwość.(33) Ad 3.Tutaj rolę umacniającą spełnia odwaga cywilna, wielkoduszność.(34) Q.144, 4, odpowiedz. U ludzi cnotliwych wstyd jest warunkowy: .verecundiaest ex suppositione studiosi ; ang. shame is in the virtuous hypothetically ; franc.tłumacz opuszcza, ale w objaśnieniu podaje, że ludzie cnotliwi wstydziliby się gdybydo tego była sposobność.(35) Tamże, ad 1.Nie znaczy to, by najlepsi byli bezwstydni w znaczeniunieobecności uczucia wstydu.Silą miłości w nich powoduje, że nie tyle unikają złychuczynków z obawy przed pohańbieniem, co raczej czynią dobrze z miłości dobra.Jednakże wstyd w nich jest zawsze w pogotowiu na wypadek pokusy.(36) Tamże, ad 4.podane tu jest miejsce i funkcja wstydu w życiu moralnym.Bojażńprzed pohańbieniem nie jest istotnym składnikiem cnoty umiarkowania w stanieutrwalonym, choć nawet wtedy jest obecna na wypadek potrzeby.Jednakże bo jazń ta,a więc wstyd jest konieczny dla nabycia umiarkowania, bo daje odrazę do tego, coponiża i hańbi.Uczucie to wspiera wolę w jej walce z nieumiarkowaniem.Jest onocechą bardzo i wyłącznie ludzką i wyrazem szlachetności ducha ludzkiego.Jestwrodzone, ale może być wychowaniem rozwinięte i wyczulone, lub złymwychowaniem spaczone czy nawet zniszczone.Otoczenie, grono przyjaciół ma na towpływ decydujący.(37) Q.145.Czesność, honestas; franc.l'honn�t�.ang.honesty.O.Woroniecki (m.cyt.) poczucie godności .Byłby to honor subiektywny, poczucie honoru,honorowość.Wujek l Dąbrowski w tłumaczeniu Pisma św.: cześć, uczciwość,znakomitość, chwalebność, szlachetność, szanowność, przyzwoitość, przystojność,godność.Słownik staropolski (PAN, Warszawa 1955), 373; czesność, czestność.Można też: cność, zacność.Tutaj wróciłem do słowa, które wraz ze swym znaczeniemprawie znikło z potocznej mowy polskiej.Co do tego powrotu zdania polonistów sąpodzielone, choć większość przechyla się do jego powrotu do polskiej mowy,wzbogacając zarówno myśl jak język.(38) Tamże, arg.2. Honestas dicitur quasi honoris status ; stan czci, a więcczcigodność; stan domagający się, godny czci; a to znaczy czesność.(39) Dąbrowski: uczciwie"; Wujek, z godnością .(40) Tamże, ad 1-2.Czegoś możemy chcieć, bo nam pożyteczne lub przyjemne, awięc nie dla samej rzeczy, lecz dla pożytku lub przyjemności.Są jednak rzeczychciane dla nich samych; tymi są rzeczy czesne.Określenia tego nie odnosimy doBoga i szczęścia w niebie, lecz tylko do cnót, którymi żyjemy na co dzień w tymżyciu.Więcej o tym w artykule następnym.199 (41) Ad 3. Wybór wewnętrzny , Interior electio; cnota polega na decyzji własnej.dokonującej się wewnątrz woli, w odróżnieniu od instynktownych odruchów.(42) Q.145, 2.Wulgata: Quae inhonesta sunt nostra, abundatiorem honestatemhabent: honesta autem nostra nullius egent .Inhonesta: Wujek, mniej szanowne ,Dąbrowski, mniej szlachetne ; honestatem habent: Wujek, otaczamy szacunkiem ;Dąbrowski. otaczamy czcią ; honesta autem: Wujek, które są przyzwoite ,Dąbrowski, które są przystojne .Zastosowałem tu wyraz czesne celem utrzymaniajednolitości.(43) Ad 2. Godne czci , honorificum; chlubne , gloriosum; czesne , honestum; piękne , decorum.(44) Q.145, 4, ad 3.Wulgata: inhonesta nostra maiorem habent honestatem .Wujek: a członki ciała, które uważamy za mniej szanowne, większym otaczamyszacunkiem ; Dąbrowski: I tym, które w nas są wstydliwe, większą troskę oprzyzwoitość okazujemy .Podany przeze mnie przekład bardziej odpowiada tekstowi.(45) Q.146.1.Abstinentia, tłumaczę tu przez wstrzemięzliwość , choć Wujek iDąbrowski tłumaczą niekiedy przez powściągliwość .Idę tu za Woroniecklm.Wtłumaczeniu Katechizmu dla dorosłych kardynała Gasparriego J.Korzonkiewiczpodał wstrzemięzliwość w miejsce umiarkowania.Zatem terminologia polska nie jesttu ustalona.Patrz niżej, powściągliwość -continentia .(46) Q.146, 1.Tak Wujek; Dąbrowski: królestwo Boże nie polega na słowach, ale naczynie"; łać.in virtute.(47) Ad 1-2.Chodzi o różnicę w pobudkach.Odmówienie sobie z pobudek wiary jestwyrazem cnoty wstrzemięzliwości; odmówienie sobie czegoś przez wzgląd na zdrowiemoże być połączone z pobudką poprzednią.(48) Ad 3 [ Pobierz całość w formacie PDF ]