[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ciekawato konstrukcja psychiczna: umiarkowaniu potrzebny jest wstyd, zaÅ› wstyd jestuczuciem odrazy wobec pohaÅ„bienia, żywotnoÅ›ci temu uczuciu dodaje groza lÄ™kuprzed zÅ‚em, w tym wypadku, przed zÅ‚em poniżenia i upodlenia przez ulegniÄ™cieniskim popÄ™dom.198 (29) Ad 3.Jest tu zaznaczony stosunek wstydu do czesnoÅ›ci (honestas).Å›w.Tomaszomawia najpierw wstyd, który w stosunku do czesnoÅ›ci speÅ‚nia funkcjÄ™ wstÄ™pnÄ… ipomocniczÄ….O.Woroniecki (m.cyt.) omawia najpierw czesność.(30) Q.144, 2, odpowiedz.Zatem wstyd dotyczy głównie nagany, haÅ„by; bojÄ…c siÄ™tego, czÅ‚owiek boi siÄ™ popeÅ‚nienia nagannego czynu.(31) Tamże.Srom, tak tÅ‚umaczÄ™ Å‚ac.erubescentia.Tak kilka razy Wujek.Jeszcze dziÅ›mówi siÄ™ o czymÅ›  sromotnym i o  zasromaniu siÄ™.(32) Tamże, ad 1.Drwiny, szyderstwo jest broniÄ… ludzi maÅ‚ych, skutecznÄ… w stosunkudo ludzi maÅ‚ych duchem.CzÅ‚owiek duchem mocny lekceważy to, tym siÄ™ nieprzejmuje, nie bierze tego do serca; nie ma to wpÅ‚ywu na jego postÄ™powanie, choćodczuwa to bardzo jako krzywdÄ™ l niesprawiedliwość.(33) Ad 3.Tutaj rolÄ™ umacniajÄ…cÄ… speÅ‚nia odwaga cywilna, wielkoduszność.(34) Q.144, 4, odpowiedz. U ludzi cnotliwych wstyd jest warunkowy: .verecundiaest ex suppositione studiosi ; ang. shame is in the virtuous hypothetically ; franc.tÅ‚umacz opuszcza, ale w objaÅ›nieniu podaje, że ludzie cnotliwi wstydziliby siÄ™ gdybydo tego byÅ‚a sposobność.(35) Tamże, ad 1.Nie znaczy to, by  najlepsi byli bezwstydni w znaczeniunieobecnoÅ›ci uczucia wstydu.SilÄ… miÅ‚oÅ›ci w nich powoduje, że nie tyle unikajÄ… zÅ‚ychuczynków z obawy przed pohaÅ„bieniem, co raczej czyniÄ… dobrze z miÅ‚oÅ›ci dobra.Jednakże wstyd w nich jest zawsze w pogotowiu na wypadek pokusy.(36) Tamże, ad 4.podane tu jest miejsce i funkcja wstydu w życiu moralnym.Bojażńprzed pohaÅ„bieniem nie jest istotnym skÅ‚adnikiem cnoty umiarkowania w stanieutrwalonym, choć nawet wtedy jest obecna na wypadek potrzeby.Jednakże bo jazÅ„ ta,a wiÄ™c wstyd jest konieczny dla nabycia umiarkowania, bo daje odrazÄ™ do tego, coponiża i haÅ„bi.Uczucie to wspiera wolÄ™ w jej walce z nieumiarkowaniem.Jest onocechÄ… bardzo i wyÅ‚Ä…cznie ludzkÄ… i wyrazem szlachetnoÅ›ci ducha ludzkiego.Jestwrodzone, ale może być wychowaniem rozwiniÄ™te i wyczulone, lub zÅ‚ymwychowaniem spaczone czy nawet zniszczone.Otoczenie, grono przyjaciół ma na towpÅ‚yw decydujÄ…cy.(37) Q.145.Czesność, honestas; franc.l'honnété.ang.honesty.O.Woroniecki (m.cyt.)  poczucie godnoÅ›ci.ByÅ‚by to honor subiektywny, poczucie honoru,honorowość.Wujek l DÄ…browski w tÅ‚umaczeniu Pisma Å›w.: cześć, uczciwość,znakomitość, chwalebność, szlachetność, szanowność, przyzwoitość, przystojność,godność.SÅ‚ownik staropolski (PAN, Warszawa 1955), 373; czesność, czestność.Można też: cność, zacność.Tutaj wróciÅ‚em do sÅ‚owa, które wraz ze swym znaczeniemprawie znikÅ‚o z potocznej mowy polskiej.Co do tego powrotu zdania polonistów sÄ…podzielone, choć wiÄ™kszość przechyla siÄ™ do jego powrotu do polskiej mowy,wzbogacajÄ…c zarówno myÅ›l jak jÄ™zyk.(38) Tamże, arg.2. Honestas dicitur quasi honoris status ; stan czci, a wiÄ™cczcigodność; stan domagajÄ…cy siÄ™, godny czci; a to znaczy czesność.(39) DÄ…browski:  uczciwie"; Wujek,  z godnoÅ›ciÄ….(40) Tamże, ad 1-2.CzegoÅ› możemy chcieć, bo nam pożyteczne lub przyjemne, awiÄ™c nie dla samej rzeczy, lecz dla pożytku lub przyjemnoÅ›ci.SÄ… jednak rzeczychciane dla nich samych; tymi sÄ… rzeczy czesne.OkreÅ›lenia tego nie odnosimy doBoga i szczęścia w niebie, lecz tylko do cnót, którymi żyjemy na co dzieÅ„ w tymżyciu.WiÄ™cej o tym w artykule nastÄ™pnym.199 (41) Ad 3. Wybór wewnÄ™trzny , Interior electio; cnota polega na decyzji wÅ‚asnej.dokonujÄ…cej siÄ™ wewnÄ…trz woli, w odróżnieniu od instynktownych odruchów.(42) Q.145, 2.Wulgata:  Quae inhonesta sunt nostra, abundatiorem honestatemhabent: honesta autem nostra nullius egent.Inhonesta: Wujek,  mniej szanowne ,DÄ…browski,  mniej szlachetne ; honestatem habent: Wujek,  otaczamy szacunkiem ;DÄ…browski. otaczamy czciÄ… ; honesta autem: Wujek,  które sÄ… przyzwoite ,DÄ…browski,  które sÄ… przystojne.ZastosowaÅ‚em tu wyraz  czesne celem utrzymaniajednolitoÅ›ci.(43) Ad 2. Godne czci , honorificum;  chlubne , gloriosum;  czesne , honestum; piÄ™kne , decorum.(44) Q.145, 4, ad 3.Wulgata:  inhonesta nostra maiorem habent honestatem.Wujek: a czÅ‚onki ciaÅ‚a, które uważamy za mniej szanowne, wiÄ™kszym otaczamyszacunkiem ; DÄ…browski:  I tym, które w nas sÄ… wstydliwe, wiÄ™kszÄ… troskÄ™ oprzyzwoitość okazujemy.Podany przeze mnie przekÅ‚ad bardziej odpowiada tekstowi.(45) Q.146.1.Abstinentia, tÅ‚umaczÄ™ tu przez  wstrzemiÄ™zliwość , choć Wujek iDÄ…browski tÅ‚umaczÄ… niekiedy przez  powÅ›ciÄ…gliwość.IdÄ™ tu za Woroniecklm.WtÅ‚umaczeniu  Katechizmu dla dorosÅ‚ych kardynaÅ‚a Gasparriego J.KorzonkiewiczpodaÅ‚ wstrzemiÄ™zliwość w miejsce umiarkowania.Zatem terminologia polska nie jesttu ustalona.Patrz niżej,  powÅ›ciÄ…gliwość -continentia.(46) Q.146, 1.Tak Wujek; DÄ…browski:  królestwo Boże nie polega na sÅ‚owach, ale naczynie"; Å‚ać.in virtute.(47) Ad 1-2.Chodzi o różnicÄ™ w pobudkach.Odmówienie sobie z pobudek wiary jestwyrazem cnoty wstrzemiÄ™zliwoÅ›ci; odmówienie sobie czegoÅ› przez wzglÄ…d na zdrowiemoże być poÅ‚Ä…czone z pobudkÄ… poprzedniÄ….(48) Ad 3 [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • milosnikstop.keep.pl