[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Resocjalizacja instytucjonalna w placówkach zamkniętych w od-niesieniu do dzieci i młodzieży niedostosowanej społecznie może byćrealizowana w młodzieżowych ośrodkach socjoterapeutycznych (MOS),młodzieżowych ośrodkach wychowawczych (MOW), zakładach popraw-czych.Celem zabiegów resocjalizacyjnych realizowanych w tych placów-kach jest doprowadzenie jednostki do stanu poprawnego przystosowa-nia społecznego, a następnie ukształtowanie takich cech jej zachowaniai osobowości, które będą jej gwarantować optymalne uspołecznieniei twórcze funkcjonowanie w społeczeństwie, a normy i wartości tegospołeczeństwa jednostka będzie respektować (Pytka, 2000, s.10).Takszeroko określony cel resocjalizacji może być realizowany poprzez róż-nego rodzaju zabiegi wychowawcze, wśród których znajdują się proce-dury kulturotechniczne (jedną z nich jest kulturotechnika nauczania,podkreślająca rolę i znaczenie kształcenia w procesie resocjalizacjimłodzieży niedostosowanej społecznie).Przy czym należy zauważyć,że pomimo sformułowania podstawowych założeń metodycznych w re-socjalizacji przez Czesława Czapówa i Stanisława Jedlewskiego(1971) na początku lat siedemdziesiątych minionego stulecia w odnie-sieniu do wychowawczych walorów nauczania w procesie resocjalizacjikwestia ta jest jednym z najbardziej zaniedbanych zagadnień w teoriinaukowej poświęconej pedagogice resocjalizacyjnej.Kształcenie w re-socjalizacji powinno odpowiadać możliwościom i aspiracjom niedosto-sowanych, dać szansę na uzupełnienie braków i kontynuację przerwa-nego procesu kształcenia przed umieszczeniem w placówce, wyposażyćmłodych ludzi w kompetencje zawodowe dające szansę na współcze-snym rynku pracy.Jeżeli chodzi o realizację pierwszego postulatu, tow przypadku kierowania do MOS i MOW (jednostkę kieruje się poprzezcentralny system) podejmuje się starania o dopasowanie oferty eduka- 118 Artykułycyjnej tych placówek do potrzeb wychowanków.Oczywiście nie zawszejest to możliwe z powodu zbyt małej liczby miejsc w tego typu placów-kach.Zwłaszcza niwelowanie braków i opóznień szkolnych powinno byćpierwszoplanowym zadaniem szkół funkcjonujących przy placówkachresocjalizacyjnych.W drugiej kolejności kształcenie niedostosowanychspołecznie powinno koncentrować na wyposażeniu wychowanków w ta-kie kompetencje zawodowe, które umożliwiłyby im po opuszczeniu pla-cówki samodzielność ekonomiczną dzięki podjęciu pracy zarobkowej.Dlatego też kształcenie resocjalizacyjne powinno być realizowane jakoproces obejmujący działania dydaktyczno-terapeutyczne mające na celukorygowanie zaburzonych zachowań i wadliwych postaw społecznych,usuwanie negatywizmu szkolnego, rozbudzanie i wzmacnianie zainte-resowań nauką szkolną, kompensowanie deficytów w zakresie wiedzyi umiejętności szkolnych (Szacówka, 2004, s.56).Kształcenie w pla-cówce resocjalizacyjnej powinno być jednym z podstawowych zadań tejinstytucji, a w jego realizację powinni być zaangażowani nie tylko na-uczyciele, ale również cały personel wychowawczy placówki.Obecnieczęsto można spotkać się z sytuacją, w której szkoła i warsztaty prak-tycznej nauki zawodu podejmują własne oddziaływania dydaktyczno--wychowawcze, a wychowawcy w internacie nie uwzględniają tego, cosię dzieje z wychowankiem poza grupą wychowawczą, którą kierują,lub nie są tym zainteresowani.Funkcjonowanie dwóch odrębnychświatów w tej samej placówce nie sprzyja likwidowaniu negatywizmuszkolnego, przekonaniu, że wiedza i umiejętności szkolne są niezbęd-nym elementem funkcjonowania we współczesnym społeczeństwie.Ograniczone możliwości wychowawcze w procesie kształcenia związa-ne są również z ubogą ofertą edukacyjną tych instytucji, w których do-minuje przyuczenie do zawodu, i szkół zawodowych, kształcących w za-wodach: robotnika budowlanego, ślusarza, malarza, stolarza, monterainstalacji wodno-kanalizacyjnych, kucharza małej gastronomii.Ofertaedukacyjna bywa często wzbogacana różnego rodzaju kursami kwali-fikacyjnymi czy też szkoleniami, jednak w dużej mierze zależy to odmożliwości finansowych placówki.Nie są to niestety zawody, które da-wałyby możliwość swobodnego poruszania się po współczesnym rynkupracy i gwarantowały zdobycie dobrze płatnej pracy.Można oczywiścieprzypuszczać, że oferta placówki jest ściśle związana z możliwościa-mi realizacyjnymi wychowanków i dlatego daje możliwość odniesieniasukcesu edukacyjnego na tak niskim poziomie kształcenia, zapominasię jednak, że edukacja ma kreować i rozwijać możliwości poznawcze,pobudzać do większego wysiłku, uczyć systematyczności i wewnętrznejdyscypliny w realizacji realistycznie określonych celów życiowych.Jakjuż wcześniej wspomniałem, kwestie związane z kształceniem niedo- Andrzej Czerkawski: Wykluczenie edukacyjne& 119stosowanych społecznie są zaniedbane nie tylko na poziomie teoretycz-nym, ale również w praktyce wychowawczej.Wykluczenie edukacyjne osób niedostosowanych społecznie możeprzejawiać się w różnych aspektach ich funkcjonowania społecznego, odwykluczających ich z życia klasy, szkoły, rówieśników poprzez prawnewykluczenie ze swobodnego korzystania z całej oferty edukacyjnej dokształcenia na niskim poziomie zamykającym w praktyce możliwościswobodnego funkcjonowania na rynku pracy.Niewątpliwym sukcesemostatniej dekady w naszym kraju jest stworzenie warunków do wszech-stronnego uczestnictwa społeczeństwa w systemie edukacyjnym.Powin-niśmy jednak pamiętać, że nie w każdych okolicznościach powszechnośćkształcenia zgodna z możliwościami i aspiracjami jest możliwa i niekażdy może z niej skorzystać.BibliografiaBourdieu P., Passeron J.-C., 1990: Reprodukcja.Elementy teorii systemu nauczania.Przeł.E.Neyma n.Warszawa.Czapów Cz., Jed lewsk i S., 1971: Pedagogika resocjalizacyjna.Warszawa.I l n icka R., 2008: Zrodowiskowy kontekst niedostosowania społecznego.Toruń.Jo zl M., 2011: Soci�ln%1ł pedagogick� role c�rkve v penitenci�rn� praxi.Brno.K aczor S., 1993: Kształcenie i doskonalenie zawodowe w okresie przemian.Radom.L eśn ia k-B orek E., 2008: Edukacja a aktualny system wsparcia dla absolwentówwchodzących na rynek pracy.W: Praca socjalna wobec nowych obszarów wykluczenia społecznego.Red.K.Wódz, S.Pawlas- Czy ż.Toruń.M i ł kowska G., 2005: Od odrzucenia szkolnego do wykluczenia społecznego młodzieży.W: Uwarunkowania i wzory marginalizacji społecznej współczesnej młodzieży.Red.W.Kubi k, B.Urban.Kraków.Osiaty ńsk i W., 2003: O zbrodniach i karach.Poznań.P i lch T., 2004: Marginalizacja społeczna a edukacja.W: Encyklopedia pedagogicznaXXI wieku.Red.T.P i lch.T.3.Warszawa.Pospiszyl I., 2005: Marginalizacja jako wybór jednostki czyli pułapki orientacji defensywnej [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl milosnikstop.keep.pl
.Resocjalizacja instytucjonalna w placówkach zamkniętych w od-niesieniu do dzieci i młodzieży niedostosowanej społecznie może byćrealizowana w młodzieżowych ośrodkach socjoterapeutycznych (MOS),młodzieżowych ośrodkach wychowawczych (MOW), zakładach popraw-czych.Celem zabiegów resocjalizacyjnych realizowanych w tych placów-kach jest doprowadzenie jednostki do stanu poprawnego przystosowa-nia społecznego, a następnie ukształtowanie takich cech jej zachowaniai osobowości, które będą jej gwarantować optymalne uspołecznieniei twórcze funkcjonowanie w społeczeństwie, a normy i wartości tegospołeczeństwa jednostka będzie respektować (Pytka, 2000, s.10).Takszeroko określony cel resocjalizacji może być realizowany poprzez róż-nego rodzaju zabiegi wychowawcze, wśród których znajdują się proce-dury kulturotechniczne (jedną z nich jest kulturotechnika nauczania,podkreślająca rolę i znaczenie kształcenia w procesie resocjalizacjimłodzieży niedostosowanej społecznie).Przy czym należy zauważyć,że pomimo sformułowania podstawowych założeń metodycznych w re-socjalizacji przez Czesława Czapówa i Stanisława Jedlewskiego(1971) na początku lat siedemdziesiątych minionego stulecia w odnie-sieniu do wychowawczych walorów nauczania w procesie resocjalizacjikwestia ta jest jednym z najbardziej zaniedbanych zagadnień w teoriinaukowej poświęconej pedagogice resocjalizacyjnej.Kształcenie w re-socjalizacji powinno odpowiadać możliwościom i aspiracjom niedosto-sowanych, dać szansę na uzupełnienie braków i kontynuację przerwa-nego procesu kształcenia przed umieszczeniem w placówce, wyposażyćmłodych ludzi w kompetencje zawodowe dające szansę na współcze-snym rynku pracy.Jeżeli chodzi o realizację pierwszego postulatu, tow przypadku kierowania do MOS i MOW (jednostkę kieruje się poprzezcentralny system) podejmuje się starania o dopasowanie oferty eduka- 118 Artykułycyjnej tych placówek do potrzeb wychowanków.Oczywiście nie zawszejest to możliwe z powodu zbyt małej liczby miejsc w tego typu placów-kach.Zwłaszcza niwelowanie braków i opóznień szkolnych powinno byćpierwszoplanowym zadaniem szkół funkcjonujących przy placówkachresocjalizacyjnych.W drugiej kolejności kształcenie niedostosowanychspołecznie powinno koncentrować na wyposażeniu wychowanków w ta-kie kompetencje zawodowe, które umożliwiłyby im po opuszczeniu pla-cówki samodzielność ekonomiczną dzięki podjęciu pracy zarobkowej.Dlatego też kształcenie resocjalizacyjne powinno być realizowane jakoproces obejmujący działania dydaktyczno-terapeutyczne mające na celukorygowanie zaburzonych zachowań i wadliwych postaw społecznych,usuwanie negatywizmu szkolnego, rozbudzanie i wzmacnianie zainte-resowań nauką szkolną, kompensowanie deficytów w zakresie wiedzyi umiejętności szkolnych (Szacówka, 2004, s.56).Kształcenie w pla-cówce resocjalizacyjnej powinno być jednym z podstawowych zadań tejinstytucji, a w jego realizację powinni być zaangażowani nie tylko na-uczyciele, ale również cały personel wychowawczy placówki.Obecnieczęsto można spotkać się z sytuacją, w której szkoła i warsztaty prak-tycznej nauki zawodu podejmują własne oddziaływania dydaktyczno--wychowawcze, a wychowawcy w internacie nie uwzględniają tego, cosię dzieje z wychowankiem poza grupą wychowawczą, którą kierują,lub nie są tym zainteresowani.Funkcjonowanie dwóch odrębnychświatów w tej samej placówce nie sprzyja likwidowaniu negatywizmuszkolnego, przekonaniu, że wiedza i umiejętności szkolne są niezbęd-nym elementem funkcjonowania we współczesnym społeczeństwie.Ograniczone możliwości wychowawcze w procesie kształcenia związa-ne są również z ubogą ofertą edukacyjną tych instytucji, w których do-minuje przyuczenie do zawodu, i szkół zawodowych, kształcących w za-wodach: robotnika budowlanego, ślusarza, malarza, stolarza, monterainstalacji wodno-kanalizacyjnych, kucharza małej gastronomii.Ofertaedukacyjna bywa często wzbogacana różnego rodzaju kursami kwali-fikacyjnymi czy też szkoleniami, jednak w dużej mierze zależy to odmożliwości finansowych placówki.Nie są to niestety zawody, które da-wałyby możliwość swobodnego poruszania się po współczesnym rynkupracy i gwarantowały zdobycie dobrze płatnej pracy.Można oczywiścieprzypuszczać, że oferta placówki jest ściśle związana z możliwościa-mi realizacyjnymi wychowanków i dlatego daje możliwość odniesieniasukcesu edukacyjnego na tak niskim poziomie kształcenia, zapominasię jednak, że edukacja ma kreować i rozwijać możliwości poznawcze,pobudzać do większego wysiłku, uczyć systematyczności i wewnętrznejdyscypliny w realizacji realistycznie określonych celów życiowych.Jakjuż wcześniej wspomniałem, kwestie związane z kształceniem niedo- Andrzej Czerkawski: Wykluczenie edukacyjne& 119stosowanych społecznie są zaniedbane nie tylko na poziomie teoretycz-nym, ale również w praktyce wychowawczej.Wykluczenie edukacyjne osób niedostosowanych społecznie możeprzejawiać się w różnych aspektach ich funkcjonowania społecznego, odwykluczających ich z życia klasy, szkoły, rówieśników poprzez prawnewykluczenie ze swobodnego korzystania z całej oferty edukacyjnej dokształcenia na niskim poziomie zamykającym w praktyce możliwościswobodnego funkcjonowania na rynku pracy.Niewątpliwym sukcesemostatniej dekady w naszym kraju jest stworzenie warunków do wszech-stronnego uczestnictwa społeczeństwa w systemie edukacyjnym.Powin-niśmy jednak pamiętać, że nie w każdych okolicznościach powszechnośćkształcenia zgodna z możliwościami i aspiracjami jest możliwa i niekażdy może z niej skorzystać.BibliografiaBourdieu P., Passeron J.-C., 1990: Reprodukcja.Elementy teorii systemu nauczania.Przeł.E.Neyma n.Warszawa.Czapów Cz., Jed lewsk i S., 1971: Pedagogika resocjalizacyjna.Warszawa.I l n icka R., 2008: Zrodowiskowy kontekst niedostosowania społecznego.Toruń.Jo zl M., 2011: Soci�ln%1ł pedagogick� role c�rkve v penitenci�rn� praxi.Brno.K aczor S., 1993: Kształcenie i doskonalenie zawodowe w okresie przemian.Radom.L eśn ia k-B orek E., 2008: Edukacja a aktualny system wsparcia dla absolwentówwchodzących na rynek pracy.W: Praca socjalna wobec nowych obszarów wykluczenia społecznego.Red.K.Wódz, S.Pawlas- Czy ż.Toruń.M i ł kowska G., 2005: Od odrzucenia szkolnego do wykluczenia społecznego młodzieży.W: Uwarunkowania i wzory marginalizacji społecznej współczesnej młodzieży.Red.W.Kubi k, B.Urban.Kraków.Osiaty ńsk i W., 2003: O zbrodniach i karach.Poznań.P i lch T., 2004: Marginalizacja społeczna a edukacja.W: Encyklopedia pedagogicznaXXI wieku.Red.T.P i lch.T.3.Warszawa.Pospiszyl I., 2005: Marginalizacja jako wybór jednostki czyli pułapki orientacji defensywnej [ Pobierz całość w formacie PDF ]