[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.”“Sekve, mi kredas ke estas multaj specoj de personoj en tia socio.”“Kompreneble.”“Povas esti,” mi diris, “ke ĉi tiu estas la plej bela socio.Kiel vestaĵoornamita per ĉiuj koloroj, ĉi tiu pro sia grandega vario troviĝus plejbela.Eble same kiel infanoj kaj virinoj opinias la plej multkoloran plejdezirinda, same, multaj personoj taksus ĉi tiun civiton plej bona.”“Certe,” li diris.“Mia kara amiko,” mi diris, “konvenas serĉi la deziratan socion enĉi tia civito.”“Kial?”“Ĉar en ĉi tia civito ekzistas ĉia socio pro la menciita rajto.Estasverŝajne ke persono deziranta establi socion kian ni mem faras trovosnecese iri al demokratia civito kaj selekti por si tiun specon kiunplaĉas al li.Demokratio estas kvazaŭ magazeno de socioj.Farinte sianselekton, oni povas establi ĝin.”241558Parto Ok“Nu, eble ne mankus al li ekzemploj,” li diris.558“En tia socio mankas ĉiu devigo regi, eĉ se oni estas kvalifikita.Kajoni ne devas esti regata, se oni ne volas; nek partopreni en milito; nekagi pace rilate al aliaj personoj, se oni ne volas esti paca.Kaj se leĝomalpermesas regi aŭ esti ĵuriano, oni malgraŭe regas kaj ĵurianaslaŭdezire.Ĉu tio ne estas jam dia, plezuriga vivmaniero, provizore?”“Eble dum kelka tempo ĝi estas tia.”“Ĉu la delikateco de kelkaj kondamnitoj ne estas rafinita? Ĉu vi nevidis en tia socio personojn kondamnitajn al morto aŭ ekzilo, tamenr e s t i k a j p u b l i k e p r o m e n a d i , l a ŭ v o l e p r o m e n a n t e k v a z a ŭsupernaturuloj, kaj neniu atentas aŭ maltrankviliĝas?”“Multajn mi vidis,” li diris.“Demokratio, do, estas tre permesema kaj tute ne atentasdetalojn.Oni priridas kion ni solene proklamis kiam ni pretigis laciviton.Ni diris ke krom se iu estas nature dotita per preskaŭdiakaraktero, neniu persono povas fariĝi bona adolto sen partopreni enĉiaj indaj agadoj jam de l’infaneco—en ĝuste tiaj agadoj kiujn lademokratiuloj noblamaniere surtretas.Ne interesas ilin el kiakulturmedio sin proponanta politikisto venas.Por ricevi honoronsufiĉas nomi sin amiko de la publiko.”“Vere noble estas,” li sarkasmis.“Tiajn kaj aliajn similajn karakterizaĵojn havas demokratio,” midiris.“Kaj la sekvo estas, evidente, ke rezultas tre agrabla, bunta,anarkia socio, kiu disponigas egalecon sendistinge al egaluloj kajmalegaluloj.”“Via konkludo estas ĝenerale agnoskata,” li respondis.“Do nun konsideru kia estas tia individuo.Ĉu ni unue observu kieltia persono estiĝas, same kiel ni ekzamenis la socion?”“Jes,” li diris.“Ĉu ne estas tiel: Avara oligarko havus filon kiun li edukus laŭ siajprincipoj?”“Tiel estas.”“Kaj tiu oligarko perforte subpremus en si dezirojn multekostajnkaj senprofitajn, tiajn, kiajn oni opinias nenecesaj—”“Klare,” li diris.“Ĉu vi preferas,” mi demandis, “ke anstataŭ diskuti en obskureconi unue difinu kiaj deziroj estas necesaj kaj kiuj ne?”“Tion mi preferas,” li diris.242Parto Ok559“Ĉu vi akordas kun mi ke neeviteblajn dezirojn ni prave nomasnecesaj? Kaj ankaŭ tiujn kiuj plenumite utilas al ni? Nia naturo mempostulas tion, mi kredas.”“Certe.”“Do ni prave nomas ilin necesaj?”559“Prave.”“Kaj la malo? Ni prave nomas nenecesaj dezirojn kiujn oni povasnuligi se oni kutimiĝis al tio jam de juneco kaj ili estas senutilaj aŭ eĉmalutilaj.”“Mi plene akordas.”“Ĉu ni rigardu ekzemplon de ambaŭ specoj por trovi kiel distingiilin?”“Nepre jes.”“Ĉu vi akordas kun mi ke la deziro manĝi panon kaj aliajnnutraĵojn estas necesa por sano kaj bonfarto?”“Jes.”“La deziro manĝi panon estas necesa laŭ ambaŭ kriterioj, ĉar ĝiestas utila kaj ne eblas vivi sen ĝi.”“Jes.”“Kaj estas same rilate al aliaj nutraĵoj se ili estas utilaj por bonafarto.”“Kompreneble.”“Sed kion pri deziro manĝi aliaĵojn kiuj damaĝas la korpon kaj lamenson—la intelekton kaj inteligenton—deziro kian oni kutime povasnuligi per punoj kaj edukado? Ĉu ni pravas nomante ĝin nenecesa?”“Ni tute plene pravas.”“Ni nomas la unuan deziron utila pro ĝia bona efiko.Sed la duandeziron ni nomas ekstravaganca.”“Sendube.”“Ni povas sammaniere taksi koitemon kaj la aliajn dezirojn.”“Jes [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl milosnikstop.keep.pl
.”“Sekve, mi kredas ke estas multaj specoj de personoj en tia socio.”“Kompreneble.”“Povas esti,” mi diris, “ke ĉi tiu estas la plej bela socio.Kiel vestaĵoornamita per ĉiuj koloroj, ĉi tiu pro sia grandega vario troviĝus plejbela.Eble same kiel infanoj kaj virinoj opinias la plej multkoloran plejdezirinda, same, multaj personoj taksus ĉi tiun civiton plej bona.”“Certe,” li diris.“Mia kara amiko,” mi diris, “konvenas serĉi la deziratan socion enĉi tia civito.”“Kial?”“Ĉar en ĉi tia civito ekzistas ĉia socio pro la menciita rajto.Estasverŝajne ke persono deziranta establi socion kian ni mem faras trovosnecese iri al demokratia civito kaj selekti por si tiun specon kiunplaĉas al li.Demokratio estas kvazaŭ magazeno de socioj.Farinte sianselekton, oni povas establi ĝin.”241558Parto Ok“Nu, eble ne mankus al li ekzemploj,” li diris.558“En tia socio mankas ĉiu devigo regi, eĉ se oni estas kvalifikita.Kajoni ne devas esti regata, se oni ne volas; nek partopreni en milito; nekagi pace rilate al aliaj personoj, se oni ne volas esti paca.Kaj se leĝomalpermesas regi aŭ esti ĵuriano, oni malgraŭe regas kaj ĵurianaslaŭdezire.Ĉu tio ne estas jam dia, plezuriga vivmaniero, provizore?”“Eble dum kelka tempo ĝi estas tia.”“Ĉu la delikateco de kelkaj kondamnitoj ne estas rafinita? Ĉu vi nevidis en tia socio personojn kondamnitajn al morto aŭ ekzilo, tamenr e s t i k a j p u b l i k e p r o m e n a d i , l a ŭ v o l e p r o m e n a n t e k v a z a ŭsupernaturuloj, kaj neniu atentas aŭ maltrankviliĝas?”“Multajn mi vidis,” li diris.“Demokratio, do, estas tre permesema kaj tute ne atentasdetalojn.Oni priridas kion ni solene proklamis kiam ni pretigis laciviton.Ni diris ke krom se iu estas nature dotita per preskaŭdiakaraktero, neniu persono povas fariĝi bona adolto sen partopreni enĉiaj indaj agadoj jam de l’infaneco—en ĝuste tiaj agadoj kiujn lademokratiuloj noblamaniere surtretas.Ne interesas ilin el kiakulturmedio sin proponanta politikisto venas.Por ricevi honoronsufiĉas nomi sin amiko de la publiko.”“Vere noble estas,” li sarkasmis.“Tiajn kaj aliajn similajn karakterizaĵojn havas demokratio,” midiris.“Kaj la sekvo estas, evidente, ke rezultas tre agrabla, bunta,anarkia socio, kiu disponigas egalecon sendistinge al egaluloj kajmalegaluloj.”“Via konkludo estas ĝenerale agnoskata,” li respondis.“Do nun konsideru kia estas tia individuo.Ĉu ni unue observu kieltia persono estiĝas, same kiel ni ekzamenis la socion?”“Jes,” li diris.“Ĉu ne estas tiel: Avara oligarko havus filon kiun li edukus laŭ siajprincipoj?”“Tiel estas.”“Kaj tiu oligarko perforte subpremus en si dezirojn multekostajnkaj senprofitajn, tiajn, kiajn oni opinias nenecesaj—”“Klare,” li diris.“Ĉu vi preferas,” mi demandis, “ke anstataŭ diskuti en obskureconi unue difinu kiaj deziroj estas necesaj kaj kiuj ne?”“Tion mi preferas,” li diris.242Parto Ok559“Ĉu vi akordas kun mi ke neeviteblajn dezirojn ni prave nomasnecesaj? Kaj ankaŭ tiujn kiuj plenumite utilas al ni? Nia naturo mempostulas tion, mi kredas.”“Certe.”“Do ni prave nomas ilin necesaj?”559“Prave.”“Kaj la malo? Ni prave nomas nenecesaj dezirojn kiujn oni povasnuligi se oni kutimiĝis al tio jam de juneco kaj ili estas senutilaj aŭ eĉmalutilaj.”“Mi plene akordas.”“Ĉu ni rigardu ekzemplon de ambaŭ specoj por trovi kiel distingiilin?”“Nepre jes.”“Ĉu vi akordas kun mi ke la deziro manĝi panon kaj aliajnnutraĵojn estas necesa por sano kaj bonfarto?”“Jes.”“La deziro manĝi panon estas necesa laŭ ambaŭ kriterioj, ĉar ĝiestas utila kaj ne eblas vivi sen ĝi.”“Jes.”“Kaj estas same rilate al aliaj nutraĵoj se ili estas utilaj por bonafarto.”“Kompreneble.”“Sed kion pri deziro manĝi aliaĵojn kiuj damaĝas la korpon kaj lamenson—la intelekton kaj inteligenton—deziro kian oni kutime povasnuligi per punoj kaj edukado? Ĉu ni pravas nomante ĝin nenecesa?”“Ni tute plene pravas.”“Ni nomas la unuan deziron utila pro ĝia bona efiko.Sed la duandeziron ni nomas ekstravaganca.”“Sendube.”“Ni povas sammaniere taksi koitemon kaj la aliajn dezirojn.”“Jes [ Pobierz całość w formacie PDF ]